Tương Ưng Bộ 48.37
Saṃyutta Nikāya 48.37

4. Phẩm Lạc Căn
4. Sukhindriyavagga

Phân Tích (2)
Dutiyavibhaṅgasutta

“Này các Tỷ-kheo, có năm căn này.
“Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni.

Thế nào là năm?
Katamāni pañca?

Lạc căn, khổ căn, hỷ căn, ưu căn, xả căn.
Sukhindriyaṃ, dukkhindriyaṃ, somanassindriyaṃ, domanassindriyaṃ, upekkhindriyaṃ.

Và này các Tỷ-kheo, thế nào là lạc căn?
Katamañca, bhikkhave, sukhindriyaṃ?

Này các Tỷ-kheo, cái gì lạc thuộc về thân, cái gì thích thú thuộc về thân, cái gì lạc do thân xúc sanh, cái gì thích thú được cảm thọ;
Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ sukhaṃ, kāyikaṃ sātaṃ, kāyasamphassajaṃ sukhaṃ sātaṃ vedayitaṃ—

này các Tỷ-kheo, đây được gọi là lạc căn.
idaṃ vuccati, bhikkhave, sukhindriyaṃ.

AVà này các Tỷ-kheo, thế nào là khổ căn?
Katamañca, bhikkhave, dukkhindriyaṃ?

Này các Tỷ-kheo, cái gì khổ thuộc về thân, cái gì không thích thú thuộc về thân, cái gì khổ do thân xúc sanh, cái gì không thích thú được cảm thọ;
Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ dukkhaṃ, kāyikaṃ asātaṃ, kāyasamphassajaṃ dukkhaṃ asātaṃ vedayitaṃ—

này các Tỷ-kheo, đây được gọi là khổ căn.
idaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhindriyaṃ.

Và này các Tỷ-kheo, thế nào là hỷ căn?
Katamañca, bhikkhave, somanassindriyaṃ?

Này các Tỷ-kheo, cái gì lạc thuộc về tâm, cái gì thích thú thuộc về tâm, cái gì lạc do ý xúc sanh, cái gì thích thú được cảm thọ;
Yaṃ kho, bhikkhave, cetasikaṃ sukhaṃ, cetasikaṃ sātaṃ, manosamphassajaṃ sukhaṃ sātaṃ vedayitaṃ—

này các Tỷ-kheo, đây được gọi là hỷ căn.
idaṃ vuccati, bhikkhave, somanassindriyaṃ.

Và này các Tỷ-kheo, thế nào là ưu căn?
Katamañca, bhikkhave, domanassindriyaṃ?

Này các Tỷ-kheo, cái gì khổ thuộc về tâm, cái gì không thích thú thuộc về tâm, cái gì khổ do ý xúc sanh, cái gì không thích thú được cảm thọ;
Yaṃ kho, bhikkhave, cetasikaṃ dukkhaṃ, cetasikaṃ asātaṃ, manosamphassajaṃ dukkhaṃ asātaṃ vedayitaṃ—

này các Tỷ-kheo, đây được gọi là ưu căn.
idaṃ vuccati, bhikkhave, domanassindriyaṃ.

Và này các Tỷ-kheo, thế nào là xả căn?
Katamañca, bhikkhave, upekkhindriyaṃ?

Này các Tỷ-kheo, cái gì không thích thú và không không thích thú thuộc về thân hay thuộc về tâm được cảm thọ;
Yaṃ kho, bhikkhave, kāyikaṃ vā cetasikaṃ vā nevasātaṃ nāsātaṃ vedayitaṃ—

này các Tỷ-kheo, đây được gọi là xả căn.
idaṃ vuccati, bhikkhave, upekkhindriyaṃ.

Ở đây, này các Tỷ-kheo, cái gì thuộc lạc căn và cái gì thuộc hỷ căn, cần phải xem là lạc thọ.
Tatra, bhikkhave, yañca sukhindriyaṃ yañca somanassindriyaṃ, sukhā sā vedanā daṭṭhabbā.

Ở đây, này các Tỷ-kheo, cái gì thuộc về khổ căn, và cái gì thuộc ưu căn, cần phải xem là khổ thọ.
Tatra, bhikkhave, yañca dukkhindriyaṃ yañca domanassindriyaṃ, dukkhā sā vedanā daṭṭhabbā.

Ở đây, cái gì thuộc xả căn, cần phải xem là bất khổ bất lạc thọ.
Tatra, bhikkhave, yadidaṃ upekkhindriyaṃ, adukkhamasukhā sā vedanā daṭṭhabbā.

Những pháp này, này các Tỷ-kheo, là năm căn.”
Imāni kho, bhikkhave, pañcindriyānī”ti.

Hoà Thượng Thích Minh Châu dịch Việt