Tương Ưng Bộ 35.130
Saṃyutta Nikāya 35.130
13. Phẩm Gia Chủ
13. Gahapativagga
Haliddhaka
Hāliddikānisutta
Một thời Tôn giả Mahākaccāna trú giữa dân chúng Avanti, tại Kuraraghara, trong một hang núi.
Ekaṃ samayaṃ āyasmā mahākaccāno avantīsu viharati kuraraghare papāte pabbate.
Rồi gia chủ Hāliddikāni đi đến Tôn giả Mahākaccāna ... Ngồi xuống một bên, gia chủ Hāliddikāni thưa với Tôn giả Mahākaccāna:
Atha kho hāliddikāni gahapati yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami ...pe... ekamantaṃ nisinno kho hāliddikāni gahapati āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca:
“Thưa Tôn giả, Thế Tôn nói như sau:
“vuttamidaṃ, bhante, bhagavatā:
‘Do duyên sai biệt về giới khởi lên sai biệt về xúc. Do duyên sai biệt về xúc khởi lên sai biệt về thọ’.
‘dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati phassanānattaṃ; phassanānattaṃ paṭicca uppajjati vedanānānattan’ti.
Như thế nào, thưa Tôn giả, do duyên sai biệt về giới khởi lên sai biệt về xúc; do duyên sai biệt về xúc khởi lên sai biệt về thọ?”
Kathaṃ nu kho, bhante, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati phassanānattaṃ; phassanānattaṃ paṭicca uppajjati vedanānānattan”ti?
Ở đây, này Gia chủ, Tỷ-kheo khi mắt thấy sắc khả ý, nghĩ rằng: ‘Ðây là vậy, đây là vậy’, được biết rõ nhãn thức có lạc xúc.
“Idha, gahapati, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā ‘manāpaṃ itthetan’ti pajānāti cakkhuviññāṇaṃ sukhavedaniyañca.
Do duyên lạc xúc khởi lên lạc thọ.
Phassaṃ paṭicca uppajjati sukhā vedanā.
Khi mắt thấy sắc bất khả ý, nghĩ rằng: ‘Ðây là vậy, đây là vậy’, được biết rõ nhãn thức có khổ xúc.
Cakkhunā kho paneva rūpaṃ disvā ‘amanāpaṃ itthetan’ti pajānāti cakkhuviññāṇaṃ dukkhavedaniyañca.
Do duyên khổ xúc khởi lên khổ thọ.
Phassaṃ paṭicca uppajjati dukkhā vedanā.
Khi mắt thấy sắc trú xả, nghĩ rằng: ‘Ðây là vậy, đây là vậy’, được biết rõ nhãn thức có bất khổ bất lạc xúc.
Cakkhunā kho paneva rūpaṃ disvā ‘upekkhāṭṭhāniyaṃ itthetan’ti pajānāti cakkhuviññāṇaṃ adukkhamasukhavedaniyañca.
Do duyên bất khổ bất lạc xúc khởi lên bất khổ bất lạc thọ.
Phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā.
Lại nữa, này Gia chủ, khi tai nghe tiếng ...
Puna caparaṃ, gahapati, bhikkhu sotena saddaṃ sutvā ...pe...
khi mũi ngửi hương ...
ghānena gandhaṃ ghāyitvā ...pe...
khi lưỡi nếm vị ...
jivhāya rasaṃ sāyitvā ...pe...
khi thân cảm xúc ...
kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā ...pe...
khi ý biết pháp khả ý, nghĩ rằng: ‘Ðây là vậy, đây là vậy’, được biết rõ ý thức có lạc xúc.
manasā dhammaṃ viññāya ‘manāpaṃ itthetan’ti pajānāti manoviññāṇaṃ sukhavedaniyañca.
Do duyên lạc xúc khởi lên lạc thọ.
Phassaṃ paṭicca uppajjati sukhā vedanā.
Khi ý biết pháp bất khả ý, nghĩ rằng: ‘Ðây là vậy, đây là vậy’, được biết rõ ý thức có khổ xúc.
Manasā kho paneva dhammaṃ viññāya ‘amanāpaṃ itthetan’ti pajānāti manoviññāṇaṃ dukkhavedaniyañca.
Do duyên khổ xúc khởi lên khổ thọ.
Phassaṃ paṭicca uppajjati dukkhā vedanā.
Khi ý biết pháp trú xả, nghĩ rằng: ‘Ðây là vậy, đây là vậy’, được biết rõ ý thức có bất khổ bất lạc xúc.
Manasā kho paneva dhammaṃ viññāya ‘upekkhāṭṭhāniyaṃ itthetan’ti pajānāti manoviññāṇaṃ adukkhamasukhavedaniyañca.
Do duyên bất khổ bất lạc xúc khởi lên bất khổ bất lạc thọ.
Phassaṃ paṭicca uppajjati adukkhamasukhā vedanā.
Như vậy, này Gia chủ, do duyên sai biệt về giới khởi lên sai biệt về xúc.
Evaṃ kho, gahapati, dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati phassanānattaṃ;
Do duyên sai biệt về xúc khởi lên sai biệt về thọ”.
phassanānattaṃ paṭicca uppajjati vedanānānattan”ti.
Hoà Thượng Thích Minh Châu dịch Việt
