Tương Ưng Bộ 44.9
Saṃyutta Nikāya 44.9
1. Phẩm Không Thuyết
1. Abyākatavagga
Luận Nghị Ðường
Kutūhalasālāsutta
Rồi du sĩ Vacchagotta đi đến Thế Tôn; sau khi đến, nói lên với Thế Tôn những lời chào đón hỏi thăm, sau khi nói lên những lời chào đón hỏi thăm thân hữu rồi ngồi xuống một bên.
Atha kho vacchagotto paribbājako yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Ngồi một bên, du sĩ Vacchagotta thưa với Thế Tôn:
Ekamantaṃ nisinno kho vacchagotto paribbājako bhagavantaṃ etadavoca:
“Thưa Tôn giả Gotama, những ngày về trước, những ngày về trước nữa, rất nhiều Sa-môn, Bà-la-môn là du sĩ ngoại đạo ngồi tụ tập, tụ hội tại Luận nghị đường, và câu chuyện sau đây được khởi lên:
“Purimāni, bho gotama, divasāni purimatarāni sambahulānaṃ nānātitthiyānaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ paribbājakānaṃ kutūhalasālāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarākathā udapādi:
‘Vị Pūraṇa Kassapa này là vị hội chủ, vị giáo trưởng, vị sư trưởng giáo hội, có tiếng tốt, có danh vọng, khai tổ giáo phái, được quần chúng tôn sùng.
‘ayaṃ kho pūraṇo kassapo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.
Khi nói về một đệ tử từ trần, mệnh chung, họ nói sanh xứ của vị ấy như sau:
Sopi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti:
“Vị này sanh tại chỗ này. Vị này sanh tại chỗ này”.
“asu amutra upapanno, asu amutra upapanno”ti.
Nếu đệ tử là vị thượng nhân, tối thượng nhân, đã đạt địa vị tối thắng, khi vị này từ trần, mệnh chung, họ nói sanh xứ của vị ấy như sau:
Yopissa sāvako uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto tampi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti:
“Vị này sanh tại chỗ này. Vị này sanh tại chỗ này”.
“asu amutra upapanno, asu amutra upapanno”ti.
Vị Makkhali Gosāla này ...
Ayampi kho makkhali gosālo ...pe...
Vị Nigaṇṭha Nāṭaputta này ...
ayampi kho nigaṇṭho nāṭaputto ...pe...
Vị Sañjaya Belaṭṭhiputta này ...
ayampi kho sañcayo belaṭṭhaputto ...pe...
Vị Pakudha Kaccāyana này ...
ayampi kho pakudho kaccāno ...pe...
Vị Kesakambala này là vị hội chủ, vị giáo trưởng, vị sư trưởng giáo hội, có tiếng tốt, có danh vọng, khai tổ giáo phái, được quần chúng tôn sùng.
ayampi kho ajito kesakambalo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.
Khi nói về một đệ tử từ trần, mệnh chung, họ nói sanh xứ của vị ấy như sau:
Sopi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti:
“Vị này sanh tại chỗ này. Vị này sanh tại chỗ này”.
“asu amutra upapanno, asu amutra upapanno”ti.
Nếu đệ tử là vị thượng nhân, tối thượng nhân, đã đạt địa vị tối thắng, khi vị này từ trần, mệnh chung, họ nói sanh xứ của vị ấy như sau:
Yopissa sāvako uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto tampi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti:
“Vị này sanh tại chỗ này. Vị này sanh tại chỗ này”.
“asu amutra upapanno, asu amutra upapanno”’ti.
Còn Sa-môn Gotama này là vị hội chủ, vị giáo trưởng, vị sư trưởng giáo hội, có tiếng tốt, có danh vọng, khai tổ giáo phái, được quần chúng tôn sùng.
Ayampi kho samaṇo gotamo saṅghī ceva gaṇī ca gaṇācariyo ca ñāto yasassī titthakaro sādhusammato bahujanassa.
Khi nói về một đệ tử đã từ trần, đã mệnh chung, Sa-môn Gotama nói sanh xứ của vị ấy như sau:
Sopi sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu byākaroti:
‘Vị này sanh tại chỗ này. Vị này sanh tại chỗ này’.
‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’ti.
Nếu đệ tử là bậc thượng nhân, tối thắng nhân đã đạt địa vị tối thượng, khi vị này từ trần, mệnh chung, Sa-môn Gotama không có trả lời:
Yopissa sāvako uttamapuriso paramapuriso paramapattipatto tañca sāvakaṃ abbhatītaṃ kālaṅkataṃ upapattīsu na byākaroti:
‘Vị này sanh tại chỗ này. Vị này sanh tại chỗ này’.
‘asu amutra upapanno, asu amutra upapanno’ti.
Nhưng Ngài nói về vị ấy như sau:
Api ca kho naṃ evaṃ byākaroti:
‘Vị ấy đã chặt đứt ái, đã phá hủy các kiết phược, nhờ chơn chánh thấy rõ kiêu mạn, đã đoạn tận khổ đau’.
‘acchecchi taṇhaṃ, vivattayi saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’ti.
Thưa Tôn giả Gotama, con có khởi lên phân vân và nghi ngờ như sau: ‘Như thế nào, cần phải thấu hiểu pháp của Sa-môn Gotama’?”
Tassa mayhaṃ, bho gotama, ahu deva kaṅkhā, ahu vicikicchā: ‘kathaṃ nāma samaṇassa gotamassa dhammo abhiññeyyo’”ti?
“Này Vaccha, thôi vừa rồi sự phân vân của Ông.
“Alañhi te, vaccha, kaṅkhituṃ, alaṃ vicikicchituṃ.
Thôi vừa rồi sự nghi ngờ của Ông. Chính do trên điểm Ông phân vân mà nghi ngờ được khởi lên.
Kaṅkhanīye ca pana te ṭhāne vicikicchā uppannā.
Ta tuyên bố sự sanh khởi, này Vaccha, đối với những ai có chấp thủ, không phải đối với ai không có chấp thủ.
Saupādānassa khvāhaṃ, vaccha, upapattiṃ paññāpemi no anupādānassa.
Ví như, này Vaccha, một ngọn lửa cháy đỏ khi nào có nhiên liệu, không phải không có nhiên liệu.
Seyyathāpi, vaccha, aggi saupādāno jalati, no anupādāno;
Cũng vậy, này Vaccha, Ta tuyên bố về sanh khởi đối với người có chấp thủ (sanh y), không phải với người không có chấp thủ”.
evameva khvāhaṃ, vaccha, saupādānassa upapattiṃ paññāpemi, no anupādānassā”ti.
“Thưa Tôn giả Gotama, trong khi có gió thổi ngọn lửa đi thật xa, thời Tôn giả Gotama tuyên bố cái gì làm nhiên liệu cho ngọn lửa này?”
“Yasmiṃ, bho gotama, samaye acci vātena khittā dūrampi gacchati, imassa pana bhavaṃ gotamo kiṃ upādānasmiṃ paññāpetī”ti?
“Này Vaccha, trong khi có gió thổi ngọn lửa đi thật xa, thời Ta nói chính gió là nhiên liệu. Trong khi ấy, này Vaccha, chính gió là nhiên liệu”.
“Yasmiṃ kho, vaccha, samaye acci vātena khittā dūrampi gacchati, tamahaṃ vātūpādānaṃ paññāpemi. Vāto hissa, vaccha, tasmiṃ samaye upādānaṃ hotī”ti.
“Thưa Tôn giả Gotama, trong khi một loài hữu tình quăng bỏ thân này để sanh vào một thân khác, thời Tôn giả Gotama tuyên bố cái gì làm nhiên liệu cho thân này?”
“Yasmiñca pana, bho gotama, samaye imañca kāyaṃ nikkhipati, satto ca aññataraṃ kāyaṃ anupapanno hoti, imassa pana bhavaṃ gotamo kiṃ upādānasmiṃ paññāpetī”ti?
“Này Vaccha, trong khi một loài hữu tình quăng bỏ thân này và sanh vào một thân khác, thời Ta nói chính ái là nhiên liệu.
“Yasmiṃ kho, vaccha, samaye imañca kāyaṃ nikkhipati, satto ca aññataraṃ kāyaṃ anupapanno hoti, tamahaṃ taṇhūpādānaṃ vadāmi.
Này Vaccha, Ta tuyên bố rằng trong khi ấy chính ái là nhiên liệu”.
Taṇhā hissa, vaccha, tasmiṃ samaye upādānaṃ hotī”ti.
Hoà Thượng Thích Minh Châu dịch Việt
