Tương Ưng Bộ 7.15
Saṃyutta Nikāya 7.15
2. Phẩm Cư Sĩ
2. Upāsakavagga
Mānatthaddha
Mānatthaddhasutta
Nhân duyên tại Sāvatthī.
Sāvatthinidānaṃ.
Lúc bấy giờ, Bà-la-môn tên Mānatthaddha trú ở Sāvatthī.
Tena kho pana samayena mānatthaddho nāma brāhmaṇo sāvatthiyaṃ paṭivasati.
Vị này không cung kính mẹ, không cung kính cha, không cung kính Ðạo sư, không cung kính anh trưởng.
So neva mātaraṃ abhivādeti, na pitaraṃ abhivādeti, na ācariyaṃ abhivādeti, na jeṭṭhabhātaraṃ abhivādeti.
Lúc bấy giờ, Thế Tôn đang thuyết pháp, có đại chúng đoanh vây.
Tena kho pana samayena bhagavā mahatiyā parisāya parivuto dhammaṃ deseti.
Rồi Bà-la-môn Mānatthaddha suy nghĩ như sau:
Atha kho mānatthaddhassa brāhmaṇassa etadahosi:
“Sa-môn Gotama nay đang thuyết pháp có đại chúng đoanh vây.
“ayaṃ kho samaṇo gotamo mahatiyā parisāya parivuto dhammaṃ deseti.
Vậy ta hãy đi đến Sa-môn Gotama.
Yannūnāhaṃ yena samaṇo gotamo tenupasaṅkameyyaṃ.
Nếu Sa-môn Gotama nói chuyện với ta, ta cũng sẽ nói chuyện với Sa-môn Gotama.
Sace maṃ samaṇo gotamo ālapissati, ahampi taṃ ālapissāmi.
Nếu Sa-môn Gotama không nói chuyện với ta, ta cũng sẽ không nói chuyện với Sa-môn Gotama”.
No ce maṃ samaṇo gotamo ālapissati, ahampi nālapissāmī”ti.
Rồi Bà-la-môn Mānatthaddha đi đến Thế Tôn; sau khi đến, liền đứng một bên và im lặng.
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā tuṇhībhūto ekamantaṃ aṭṭhāsi.
Và Thế Tôn không nói chuyện với Bà-la-môn ấy.
Atha kho bhagavā taṃ nālapi.
Bà-la-môn Mānatthaddha suy nghĩ:
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo:
“Sa-môn Gotama này không biết gì hết”, bèn muốn trở về.
“nāyaṃ samaṇo gotamo kiñci jānātī”ti tatova puna nivattitukāmo ahosi.
Rồi Thế Tôn với tâm tư của mình biết được tâm tư của Bà-la-môn Mānatthaddha, liền nói lên bài kệ với Bà-la-môn Mānatthaddha:
Atha kho bhagavā mānatthaddhassa brāhmaṇassa cetasā cetoparivitakkamaññāya mānatthaddhaṃ brāhmaṇaṃ gāthāya ajjhabhāsi:
“Hỡi này Bà-la-môn,
Kiêu mạn không có tốt,
Ở đây không có ai,
Bà-la-môn nên biết.
Ông đến, mục đích gì,
Hãy nói lên cho biết?”.
“Na mānaṃ brāhmaṇa sādhu,
atthikassīdha brāhmaṇa;
Yena atthena āgacchi,
tamevamanubrūhaye”ti.
Bà-la-môn Mānatthaddha suy nghĩ:
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo:
“Sa-môn Gotama biết tâm tư của ta”, cúi đầu đảnh lễ chân Thế Tôn, lấy miệng hôn chân Thế Tôn, lấy tay thoa vuốt và nói lên tên của mình:
“cittaṃ me samaṇo gotamo jānātī”ti tattheva bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavato pādāni mukhena ca paricumbati pāṇīhi ca parisambāhati, nāmañca sāveti:
“Tôn giả Gotama, con là Mānatthaddha. Tôn giả Gotama, con là Mānatthaddha”.
“mānatthaddhāhaṃ, bho gotama, mānatthaddhāhaṃ, bho gotamā”ti.
Rồi đại chúng ấy tâm khởi lên kinh ngạc vi diệu:
Atha kho sā parisā abbhutavittajātā ahosi:
“Thật là vi diệu, thưa Ngài! Thật là hy hữu, thưa Ngài!
“acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho.
Bà-la-môn Mānatthaddha không bao giờ cung kính mẹ, không bao giờ cung kính cha, không bao giờ cung kính Ðạo sư, không bao giờ cung kính anh trưởng, nay lại hạ mình tột cùng như vậy trước Sa-môn Gotama.”
Ayañhi mānatthaddho brāhmaṇo neva mātaraṃ abhivādeti, na pitaraṃ abhivādeti, na ācariyaṃ abhivādeti, na jeṭṭhabhātaraṃ abhivādeti; atha ca pana samaṇe gotame evarūpaṃ paramanipaccakāraṃ karotī”ti.
Rồi Thế Tôn nói với Bà-la-môn Mānatthaddha:
Atha kho bhagavā mānatthaddhaṃ brāhmaṇaṃ etadavoca:
“Thôi vừa rồi Bà-la-môn. Hãy đứng dậy và ngồi lại trên ghế của Ông.
“alaṃ, brāhmaṇa, uṭṭhehi, sake āsane nisīda.
Lòng tín thành của Ông đối với Ta từ đâu đến?”
Yato te mayi cittaṃ pasannan”ti.
Rồi Bà-la-môn Mānatthaddha sau khi ngồi trên ghế của mình, nói lên bài kệ với Thế Tôn:
Atha kho mānatthaddho brāhmaṇo sake āsane nisīditvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi:
“Ðối ai không nên kiêu?
Ðối ai nên kính trọng?
Ðối ai nên tôn kính?
Cúng dường ai, tốt lành?”
“Kesu na mānaṃ kayirātha,
kesu cassa sagāravo;
Kyassa apacitā assu,
kyassu sādhu supūjitā”ti.
(Thế Tôn):
“Với mẹ và với cha,
Với anh nhiều tuổi hơn,
Với thầy là thứ tư,
Không nên sanh kiêu mạn,
Nên kính trọng vị ấy,
Nên tôn kính vị ấy,
Cúng dường họ, tốt lành.
“Mātari pitari cāpi,
atho jeṭṭhamhi bhātari;
Ācariye catutthamhi,
tesu na mānaṃ kayirātha;
Tesu assa sagāravo,
tyassa apacitā assu;
Tyassu sādhu supūjitā.
Các bậc A-la-hán,
Thanh lương, lậu hoặc đoạn,
Việc nên làm đã làm,
Hãy nhiếp phục kiêu mạn,
Bậc Vô thượng tôn ấy,
Ông thật nên đảnh lễ”.
Arahante sītībhūte,
katakicce anāsave;
Nihacca mānaṃ athaddho,
te namasse anuttare”ti.
Khi được nghe nói vậy, Bà-la-môn Mānatthaddha bạch Thế Tôn:
Evaṃ vutte, mānatthaddho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca:
“Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama! Thật vi diệu thay, Tôn giả Gotama! ...
“abhikkantaṃ, bho gotama ...pe...
Mong Tôn giả Gotama nhận con làm đệ tử cư sĩ, từ nay cho đến mạng chung, con trọn đời quy ngưỡng!”
upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gatan”ti.
Hoà Thượng Thích Minh Châu dịch Việt
